Ryszard Gabryś

---

Życiorys

Ryszard Gabryś jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach, gdzie zgłębiał sztukę kompozycji pod okiem prof. Bolesława Szabelskiego. Warto zaznaczyć, że był stypendystą w Lozarnie oraz w prestiżowym moskiewskim Konserwatorium im. Czajkowskiego.

Od 1965 roku związał się jako pedagog z katowickąAkademią Muzyczną, a w latach 1973–2003 współpracował z cieszyńską filią Uniwersytetu Śląskiego. W tym okresie pełnił rolę dyrektora Instytutu Wychowania Muzycznego, gdzie przyczynił się do stworzenia pionierskiego kierunku edukacji muzycznej, który zyskał uznanie w kraju.

Gabryś był promotorem niemal trzystu prac magisterskich oraz dyplomowych, a także recenzentem wielu rozpraw doktorskich i przewodów artystycznych. Jest także regionalistą oraz aktywnym animatorem życia kulturalnego na Śląsku, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój środowiska muzycznego.

Obecnie pełni funkcję wiceprezesa katowickiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich. W swojej karierze zawodowej współpracował z Telewizją Polską oraz Polskim Radiem, gdzie był autorem cyklów poświęconych muzyce.

Jako autor licznych tekstów muzykologicznych oraz publicystycznych, publikuje w mediach muzycznych i kulturalno-społecznych. Jego prace pojawiają się również w zeszytach naukowych i wydawnictwach okolicznościowych, często dotyczących sztuki nowoczesnej oraz kultury regionu silesianów.

Twórczość

Ryszard Gabryś jest kompozytorem, który łączy awangardowe podejście z silnymi korzeniami regionalnymi. Jego bogata twórczość obejmuje różnorodne formy, w tym utwory orkiestrowe, takie jak Nauzykaa oraz Lesson. W repertuarze artysty znajdują się także kompozycje kameralne, w tym dzieła pod nazwami West… i East Music. Gabryś tworzył również muzykę fortepianową, w tym utwór Muzyka Muru Berlińskiego, który miał swoją premierę w Berlinie, a także Magdalenki.

Jego działalność obejmuje także utwory na instrumenty smyczkowe, w tym kompozycje przeznaczone na kontrabas oraz kwartety, takie jak Es Muss sein i Ewig-Weibliche. Artysta nie stronił od tworzenia pieśni solowych, opartych na wierszach znanych poetów, takich jak Rilke, Iwaszkiewicz czy Brodski. W jego dorobku znajdziemy także utwory chóralne oraz kompozycje inspirowane folklorem Śląska Cieszyńskiego i Beskidów.

Gabryś jest także autorem kantat religijnych, w tym dzieł Siłę da Pan ludowi swemu – Cantata da chiesa oraz Gloria Reformata, które czerpią z protestanckiej tradycji. Jego talent objawia się również w „muzycznych akcjach teatralizowanych”, w tym w „metaoperze” według Witkacego pod tytułem Ja, Szentmichalyi-Baleastadar. Artyście przypisuje się również udział w happeningach, a także komponowanie muzyki filmowej, teatralnej i graficznej, często tworząc kolaże z nagrań etnicznych.

Twórczość Ryszarda Gabrysia była prezentowana podczas Warszawskiej Jesieni oraz na licznych festiwalach muzyki współczesnej zarówno w Polsce, jak i za granicą. Artysta miał okazję występować m.in. w Szwajcarii, Niemczech, na Słowacji, Litwie, w Kijowie, Czechach, Holandii oraz Nowym Jorku. W 2013 roku za swoje zasługi w kompozytorskiej działalności oraz popularyzację kultury muzycznej Śląska Cieszyńskiego, otrzymał Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika.

---

Oceń: Ryszard Gabryś

---